مناظره زید بن علی با هشام بن عبدالملکمناظره زید بن علی (علیه‌السّلام) با هشام بن عبدالملک، مناظره‌ای در مورد لزوم امر به معروف و نهی از منکر صورت گرفته است. ۱ - معرفی اجمالی زیدزید بن علی (علیه‌السّلام) برادر امام باقر (علیه‌السّلام) و از بزرگان و رجال با فضیلت و عالیقدر خاندان نبوت، و مردی دانشمند، زاهد، پرهیزکار، شجاع و دلیر بود [۱]
ابن خلّکان، شمس الدین، وفیات الاعیان، منشورات الرضی، ۱۳۶۴ هـ. ش، ج۴، ص۱۳۵
و در زمان حکومت بنی امیه زندگی می‌کرد.۲ - توطئه شوم هشامزید از مشاهده صحنه‌های ظلم و ستم و تاخت و تاز حکومت اموی فوق‌العاده ناراحت بود و عقیده داشت که باید با قیام مسلحانه، حکومت فاسد اموی را واژگون ساخت. هشام بن عبدالملک، که از روحیه انقلابی زید آگاه بود، درصدد بود او را با دسیسه‌ای از میان برداشته و خود را از خطر وجود او نجات بخشد. هشام نقشه خائنانه‌ای کشید تا از این رهگذر به هدف پلید خود برسد. ۳ - احضار زید و تحقیر ویبه دنبال این نقشه، زید را از مدینه به دمشق احضار کرد. هنگامی که زید وارد دمشق شد و برای گفتگو با هشام به قصر خلافت رفت؛ هشام ابتداءً او را به سردی پذیرفت و برای این که به خیال خود موقعیت او را در افکار عمومی پایین بیاورد، او را تحقیر کرد جای نشستن نشان نداد، آنگاه گفت: ۴ - طعنه هشام به زید و جواب ویشنیدهام خود را شایسته خلافت می‌دانی و فکر خلافت را در سر می‌پرورانی، در حالی که کنیز زاده‌ای بیش نیستی و به کنیز زاده نمی‌رسد که بر مسند خلافت تکیه بزند. زید: آیا خیال می‌کنی موقعیت مادرم از ارزش من می‌کاهد؟ مگر فراموش کرده‌ای که «اسحاق» از زن آزاد به دنیا آمده بود ولی مادرِ «اسماعیل» کنیزی بیش نبود؛ با این حال خداوند پیامبران بعدی را از نسل اسماعیل قرار داد و پیامبر اسلام (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) نیز از نسل اوست. ۵ - امر به معروف و نهی از منکرآنگاه زید، هشام را نصیحت نمود و او را به تقوی و پرهیزگاری دعوت کرد. هشام گفت: آیا فردی مثل تو مرا به تقوی و پرهیزگاری دعوت می‌کند؟ زید: آری، امر به معروف و نهی از منکر دو دستور بزرگ اسلام است و انجام آن بر همه لازم است، هیچ کس نباید به واسطه کوچکی رتبه و مقام، از انجام این وظیفه خودداری کند و هیچ کس نیز حق ندارد به بهانه بزرگی مقام از شنیدن آن ابا ورزد. ۶ - پانویس
۷ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مناظره زید بن علی با هشام بن عبدالملک»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۸/۱۹. |